POLSKIE BANKI A WOJNA W UKRAINIE. OD WSPARCIA UCHODŹCÓW PO UDZIAŁ W ODBUDOWIE UKRAINY
Postępy na froncie, stabilizacja sytuacji ekonomicznej oraz w szczególności zniesienie w czerwcu moratorium płatniczego przez Narodowy Bank Ukrainy i odblokowanie tym samym instytucji ubezpieczeń kredytowych (w tym naszego KUKE) - dają nadzieję, na większe zainteresowanie polskich przedsiębiorców oraz efektywne wsparcie banków w procesie finansowania klientów zainteresowanych udziałem w procesach biznesowych dotyczących odbudowy Ukrainy.
1. Należy na wstępie przypomnieć, że polskie banki są obecne w Ukrainie, a te prowadzące działalność w kraju aktywnie współdziałają z tamtejszymi instytucjami finansowymi. Również Związek Banków Polskich współpracuje z a analogiczną instytucją reprezentującą bankowość ukraińską.
Polski sektor bankowy jest zaangażowany w pomoc stronie ukraińskiej od pierwszych dni kiedy wybuchła wojna i w Polsce pojawiło się pierwszych kilka milionów uchodźców. Banki przy udziale ZBP, współpracując z rządem oraz z NBP i z UKNF, niezwłocznie podjęły szereg działań wspierających uchodźców. Nie można zapomnieć, że krajowe banki podjęły także działania zabezpieczające polskich klientów oraz przeciwdziałające rosyjskim transferom finansowym, m.in. takie jak:
- przyjęcie zasad uproszczonej autoryzacji uchodźców dla umożliwienia im korzystania z polskiego systemu bankowego,
- szybkie otwarcie ponad miliona rachunków bankowych dla uchodźców,
- dystrybucja programów pomocowych dla uchodźców,
- liczne akcje charytatywne,
- przeciwdziałanie cyberatakom,
- wymiana hrywny,
- wsparcie informacyjne, doradcze i językowe w bankach dla uchodźców,
- program „Ukrainian Data Corridors” z BIK i IFC.
ZBP i polskie banki we współpracy z agencjami rządowymi inicjowały i/lub współtworzyły programy wspierające swoich klientów dotkniętych skutkami wojny, np.:
- przedsiębiorców – we współpracy z BGK- Fundusz Gwarancji Kryzysowych
- rolników- we współpracy z ARIMR- specjalne kryzysowe linie płynnościowe.
Łącznie polskie banki udzieliły polskim podmiotom gospodarczym dotkniętym skutkami wojny ponad 24 mld zł kredytu.
2. W związku z tym, w sierpniu br. ZBP przeprowadził badanie branżowe nt. zainteresowania udziałem polskich Banków w procesach biznesowych związanych z odbudową Ukrainy.
Na bazie otrzymanych odpowiedzi z rynku (ok. 25% banków w Polsce posiadających potencjał do takiej współpracy):
- ok. 90% z nich jest realnie zainteresowanych udziałem w procesach biznesowych zw.z odbudową UKR;
- prawie 80% banków nie ma w tym zakresie żadnych doświadczeń;
- głównymi powodami ww. zainteresowania są: oczekiwania klientów banku oraz motywacja etyczno-solidarnościowa;
- spośród klientów zainteresowanych odbudową UKR - ponad 60% to firmy polskie, 20% - mieszane (PL-UKR), zaś 5% ukraińskie;
- zainteresowane banki są gotowe dostarczać klientom pełną gamę usług finansowych (w tym przede wszystkim kredyt i obsługę rozliczeń);
- prawie 70% ww. banków identyfikuje bariery w zaangażowaniu się w odbudowę UKR, z których główne to: bariery prawno-administracyjne, brak znajomości rynku ukraińskiego, za wysokie ryzyko, brak wsparcia zewnętrznego dla banków, korupcja w UKR;
- banki zamierzają współpracować z agencjami publicznymi- przede wszystkim z BGK i KUKE, ale także wskazują na instytucje ukraińskie i międzynarodowe – co wskazuje na otwarcie i poszukiwanie wszystkich możliwych sojuszników.
Banki oczekują i rekomendują regulatorom (polskim i ukraińskim):
- zmitygowanie ryzyka finansowego oraz ryzyka prawnego, wynikającego z ew. zaangażowania banku na terenie państwa w stanie wojny; utworzenie i pełne uruchomienie specjalnego programu podziału ryzyka/gwarancji publicznych (np. PFR, KUKE, BGK) dla banków z obsługą klientów operujących w Ukrainie;
- utworzenie krajowego programu wsparcia dla zaangażowania polskiego biznesu i dla finansowania klientów banków zainteresowanych udziałem w odbudowie Ukrainy;
- zabezpieczenie polskich podmiotów przed praktykami korupcyjnymi w UKR;
- utworzenie platformy inwestycyjnej o przetargach/inicjatywach wspierających;
- zabezpieczenie polskiego biznesu przed dyskryminacją (na rzecz przedsiębiorców/banków z innych państw, np. spoza UE);
- utworzenie centralnej internetowej bazy danych/informatorium wszystkich programów i ułatwień dla polskiego biznesu ws. odbudowy Ukrainy;
- utworzenie specjalnego hub/hub-ów branżowych/tematycznych- polsko-ukraińskich, w których autoryzowane podmioty wspierałyby (doradczo) polski biznes w wyszukiwaniu partnerów, inicjowaniu i realizacji działań w Ukrainie;
- wsparcie doradcze (przede wszystkim w zakresie prawa ukraińskiego oraz reguł międzynarodowych programów pomocowych) dla polskich podmiotów, w tym banków zamierzających uczestniczyć w procesach odbudowy Ukrainy;
- specjalne wsparcie projektów inwestycyjnych realizowanych w Polsce, które mają główne uzasadnienie ekonomiczne dla odbudowy Ukrainy z udziałem Polaków;
- cykl specjalnych szkoleń dla klientów banków i samych banków w zakresie całościowego planu/zespołu działań dla wsparcia polskiego biznesu w odbudowie Ukrainy oraz nt. mechanizmów chroniących polskich przedsiębiorców/banki przed zagrożeniami na terenie Ukrainy (np. przestępczością, korupcją, nieuczciwymi praktykami, itp.);
- całościowa reforma prawa i zwyczajów biznesowych Ukrainy- na wzór regulacji i praktyk UE (legalizmu, transparentności, konkurencji, niedyskryminacji, itd.);
Związek Banków Polskich wraz z bankami został zaproszony od sierpnia br. do współpracy przez Pełnomocnik Rządu ds. polsko-ukraińskiej współpracy rozwojowej.
Kontakt dla prasy: ZBP: Marek Ulman, Marek.Ulman@zbp.pl , tel.: 605 959 699
